Tôi từng suy nghĩ có phần bi quan

* GS có nhắn nhủ gì đối với các sinh viên VN, làm gì để cho nước nhà giàu mạnh hơn? (Dương Thanh Long, Thủ khoa ĐH FPT)

- Tôi nghĩ đất nước ta trong 10 năm qua có sự phát triển đáng kinh ngạc về kinh tế, ai cũng thấy cuộc sống phồn thịnh hơn. Nhưng những người làm khoa học cũng thấy rõ khoảng cách của đất nước ta với thế giới không rút lại mà có vẻ như bỏ xa hơn.

Khi so với các nước khác của châu Á thì họ làm được việc rút lại khoảng cách đó, không kể các nước lớn như: Trung Quốc, Ấn Độ, mà các nước khác như Hàn Quốc, Singapore, thậm chí là cả Malaysia, Thái Lan nữa. Nỗ lực để rút ngắn khoảng cách về trình độ nghiên cứu khoa học, kỹ nghệ, công nghệ của họ tôi nghĩ là hơn của Việt Nam.

Tôi nghĩ ngoài những vấn đề không thể tránh khỏi thì nên xem lại một số cơ chế. Ví dụ như nhận thức xã hội cũng cần phải thay đổi, như đã quá lâu rồi nhiều người nghĩ con đường duy nhất để có một cuộc sống vật chất ổn định là đi làm kinh doanh, doanh nghiệp. Quan điểm đó cũng đúng như là quan điểm của người già rằng “Trời sinh ra thế”. Nhưng theo tôi, vấn đề không đơn thuần là cuộc sống yên ổn về vật chất, mà là vấn đề tìm được một cuộc sống đúng với những cái mình muốn, một cuộc sống của mình.

Vì thế, nếu bạn có một chút đam mê dấn thân khoa học, cần giữ gìn niềm đam mê đó. Đó là một đóng góp để đất nước chúng ta tiến lên, ít nhất là trong con đường nghiên cứu khoa học lúc này.

* Cách đây đúng 1 năm, ngày 19/8/ 2010, GS nhận được giải thưởng Chiều 20/8, 112 thí sinh xuất sắc tốt nghiệp thủ khoa ĐH năm 2011 đã hội tụ về Văn Miếu Quốc Tử Giám kính cẩn nghiêng mình dâng nén hương tưởng nhớ các vị tiền nhân và trang trọng ghi danh vào sổ vàng. Fields danh giá, khi đó cả đất nước như vỡ òa trong niềm tự hào, khi trí tuệ Việt Nam đã đạt được đỉnh cao của khoa học thế giới. Giờ phút này, ngồi tại trường ĐH đầu tiên của Việt Nam, GS nghĩ gì về giá trị của học vấn trong lịch sử, hiện tại cũng như trong tương lai? (Phạm Ngọc Huyền, Thủ khoa Học viện Hành chính)

- Từ 2 năm nay, tôi về Việt Nam, tiếp xúc nói chuyện với rất nhiều người, từ các GS lớn tuổi, các anh chị doanh nhân, cán bộ các bộ các ngành rồi sinh viên học sinh, tôi có một cảm giác bi quan tương đối lớn. Như một vị GS nói với tôi thế này: nhiều khi ông ấy cảm nhận thấy có một số giá trị cấu thành nên con người đó là giá trị về chân lý, giá trị về đạo đức, giá trị về thẩm mỹ đang bị tha hóa. Nhưng hôm nay, được tiếp xúc, được nhìn thấy ánh mắt các bạn thủ khoa, tôi nghĩ rằng suy nghĩ của ông và bản thân tôi có phần bi quan. Giá trị con người Việt Nam, yêu chân lý, yêu đạo đức, tôn thờ thẩm mỹ, và những giá trị của học vấn. Bản thân tôi rất tin tưởng vào các giá trị ấy.

Còn giải thưởng Fields tôi nhận được năm ngoái, đối với tôi là một sự công nhận giá trị của công việc với Toán học. Thành tích đó chỉ là chuyên môn thôi nhưng điều làm tôi rất vui (có thể là tôi chủ quan), đó là hình như nó làm dấy lên một niềm hy vọng, một niềm tin trong trí óc, trong trái tim của các bạn trẻ, một niềm tin vào thế giới tốt đẹp và trí tuệ Việt Nam.

* GS Ngô Bảo Châu có mong ước gì, nhắn nhủ gì với các bạn thủ khoa Việt Nam? (Anh Ngọ Duy Hiểu, Bí thư Thành Đoàn Hà Nội)

- Mong muốn của tôi có thể nói ngắn gọn thôi, hôm nay nhìn ánh mắt tự hào, trong sáng của các bạn khi các bạn lên ký vào sổ vàng vinh danh thủ khoa, điều tôi mong muốn nhất đối với các bạn là khi chúng ta gặp lại nhau 5 hoặc 10 năm nữa, các bạn vẫn giữ được ánh mắt đó, không để thực tế cuộc sống thay đổi niềm tin vào bản thân mình, niềm tin vào xã hội trong tâm hồn các bạn.

(Theo TT&VH)